Martens&Martens is een creatie van de tweelingzussen Tamara en Saskia Martens (*1972) uit Venray. Het kunstenaarsduo heeft een fascinatie voor de jaren zestig, duistere sprookjes en dubbel uitgevoerde mensen zoals zij zelf. Het oeuvre, waarin hun fascinatie terug te zien is, vertoont overwegend een sterk autobiografische inslag, waardoor de vrouwelijke identiteit wordt benadrukt. De schilderijen en beelden zijn gemaakt door Tamara. De teksten zijn geschreven door Saskia. Zij maken samenzwerende kunst door beeld en tekst met elkaar te verbinden. Voortdurend zoeken zij de balans tussen werkelijkheid en fantasie om hun emoties vorm te geven. De kunstwerken en teksten bevatten veel lagen en betekenissen en zitten elkaar dusdanig dicht op de huid dat je nauwelijks weet of het beeld nu de tekst aanmoedigt of andersom. Het is een kwestie van lezen en kijken en je komt er vanzelf achter wat de teksten en schilderijen met elkaar te maken hebben. Of niet.
Autonoom werken
Het coronatijdperk staat het kunstenaarsduo niet in de weg. Sterker nog Tamara en Saskia voelen zich eerder gesterkt in hun autonomie. “Een bepaald soort van teruggetrokkenheid is al een onderdeel van ons leven, dus erg veel is er niet voor ons veranderd. Soms is het nodig om de mensen te ontvluchten met hun idiote verlangens en verwachtingen. Voor artistieke inzichten is een bepaalde mate van afzondering altijd goed geweest. Je zou kunnen zeggen dat kunstenaars en schrijvers gewend zijn hun werk in afzondering te doen, en hier beter mee om kunnen gaan dan de mensen die hier geen ervaring mee hebben. Op het zich vrijwillig willen terugtrekken rust toch een zeker vooroordeel. Het wordt toch vaak gezien als afwijkend gedrag. Over het algemeen kan men bijna niet zonder gezelschap en streeft men voortdurend naar maatschappelijke activiteit. De kunstenaar daarentegen streeft naar zelfexpressie en daarvoor dient hij zich juist los te maken van zijn schreeuwerige omgeving.”
Kunst blijft op plek 1
Zowel het schilderen als het schrijven is een solitaire bezigheid. “Je kunt enorm opgaan in iets dat je aan het creëren bent, dat al de rest zinloos wordt. Ons volledig isoleren doen we niet. Ook nu niet. We komen uit onze van de buitenwereld afgesloten kamertjes ook echt wel eens tevoorschijn, om elkaar te bezoeken en de ideeën die in afzondering zijn ontstaan samen te kunnen voegen tot één kunstwerk. Zolang we allebei geen klachten hebben kan dat ook. Echt last van de ‘opsluiting’ hebben wij dan ook niet, al baart het ons natuurlijk wel zorgen dat het virus onze naaste omgeving treft. Het gaat er natuurlijk om deze bizarre periode zo ongeschonden mogelijk door te komen. Maar kunst maken en schrijven staan op de eerste plaats. De rest komt daarna.”
Autobiografisch werk
De kunstwerken van Martens&Martens dragen altijd de sporen van wat hen persoonlijk bezighoudt. “Het zijn overdadige fragmenten die in ons hoofd afspelen, het liefst met zoveel mogelijk absurde emoties. Autobiografisch ook. Onze kunst op dit moment gaat niet specifiek over Corona of over de coronacrisis. We hoeven niet een compleet onderdeel te worden van wat er in de wereld gebeurt. In dat opzicht blijven we dicht bij onszelf: buitenstaanders. Onze enige concessies is een aantal nieuwe personages die onstuimig onze kunstwerken zijn binnengedrongen: een vrouwenhoofd vlakbij een vijgenboom en twee stuiterballen die in deze crisistijd langzamerhand rebelleren. Het gaat daarbij meer om bizarre gemoedstoestanden rondom de beperkingen die het virus (of ieder andere willekeurige omstandigheid) met zich meebrengt. Die proberen we tot uitdrukking te brengen. Op een overdaad aan uitgestreken ‘coronakunst’ zit niemand te wachten. Soms geven we ook aan bestaand werk een nieuwe betekenis.”
Decamerone
Een voorbeeld daarvan is het gedicht ‘Decamerone’ (ontleend aan de gelijknamige titel van de Italiaanse dichter Giovanni Boccaccio) dat jaren geleden door Saskia werd geschreven. Het gedicht was nooit een vertelling met de kunstwerken van Tamara geworden zonder de nieuwe omstandigheden, en had ook zeker niet de uitbreiding gekend, die het kunstenaarsduo er inmiddels aan heeft toegevoegd.
“Het boek Decamerone van Boccaccio, waaraan de titel van het gedicht is ontleend, gaat over tien vertellers die in quarantaine zitten tijdens de pestepidemie in de veertiende eeuw, die elkaar iedere dag vermaken met verhalen om de tijd te doden. Dit past goed bij de huidige omstandigheden. We besloten aan het bestaande gedicht, dat bestaat uit de eerste tien dagen, iedere keer een dag in woord en beeld toe te voegen zolang de quarantaine duurt. We zijn nu inmiddels de 30 dagen gepasseerd. Tijdens deze periode van isolatie is er dagelijks één kunstwerk op onze website en social media te zien.”
Daarnaast is het duo ook druk bezig met het creëren van kunst voor een aantal kunstroutes in opdracht van de gemeente Venray.
Kunst biedt troost
Bij de toekomst staat Tamara en Saskia niet te veel stil. “Dat wil zeggen dat we geen idee hebben wat ons nog te wachten staat. Vreselijke dingen kunnen ons overkomen maar ook minder vreselijke. We zullen altijd kunst blijven maken en dat zal ons troost bieden. Dat de gevolgen van de crisis voor de meesten van ons enorm zullen zijn, is duidelijk maar of de men na de coronacrisis bewuster in het leven zal staan dan voorheen denken wij niet. Ook een grote ramp verandert de mens niet. Misschien tijdelijk maar wanneer het voorbij is vervalt iedereen langzaam maar zeker weer in de vertrouwde patronen. Wij blijven dus zoveel mogelijk emoties, theater, zonderlingen, buitenbeentjes, woorden, verzinsels, kleur en duisternis in onze kunstwerken proppen in de meest benauwde dagen en ook daarna. En we doen het graag. Wat zouden we anders moeten doen?”